Khmer Dictionary: អគ្គ

Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary

អគ្គ ( ន.នាមសព្ទ ) [អ័ក-គៈ] or អគ្រ (អ័ក-គ្រៈ) ( បា.បាលី ( បាលីភាសា ), សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ) )
កំពូល; ចុង, ចុងដែលខ្ពស់; ចំណែកឬប៉ែកខាងដើមឬខាងមុខបំផុត ។ គុ. ខ្ពស់, ខ្ពង់ខ្ពស់, ខ្ពស់បំផុត; លើស, លើសលន់, លើសលុប, ឧត្ដម, ប្រសើរ, ប្រសើរបំផុត, ផុតថ្នាក់, ផុតលេខ; ឯក, ជាឯក, យ៉ាងឯក; ធំ, ធំចម្បង, ធំបណ្តាច់, មុន, មុនបំផុត; មានតម្លៃ; ថ្មោង ។
- អគ្គជៈ ឬ - អគ្រជៈ បងបង្អស់ (បើស្ត្រីជា អគ្គជា ឬ អគ្រជា) ។
- អគ្គជាយា ឬ - អគ្រ-- (រ. ស.) ភរិយាធំចម្បង (អគ្គមហេសី ឬរាជមហេសី) ។
- អគ្គដ្ឋាន ឬ - អគ្រស្ថាន ទីខ្ពស់; តំណែងឬឋានន្តរខ្ពស់បំផុត ។
- អគ្គទក្ខិណេយ្យបុគ្គល ទក្ខិណេយ្យបុគ្គលខ្ពង់ខ្ពស់ (ព្រះពុទ្ធ, ព្រះបច្ចេកពុទ្ធ, ព្រះអរហន្ត) ។
- អគ្គទាន ឬ - អគ្រ-- ទានដ៏ប្រសើរ ។
- អគ្គទេវី អគ្គមហេសី ។
- អគ្គទេសាភិបាល ឋានន្តរមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ដែលរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសមហាអំណាចណាមួយ ចាត់តាំងឲ្យទៅត្រួតត្រាស្រុកចំណុះ ដូចយ៉ាងមន្រ្តីបារាំងដែលត្រួតត្រាឥណ្ឌូចិន ក្នុងសម័យមុនឯករាជ្យជាដើម (បារ. Gouverneur Général) ។
- អគ្គនាយក នាយកធំ, ចាងហ្វាងធំ ។
- អគ្គបណ្ឌិត ឬ - អគ្រ-- បណ្ឌិតខ្ពង់ខ្ពស់, អ្នកប្រាជ្ញថ្នាក់ខ្ពស់ ។
- អគ្គបុគ្គល បុគ្គលថ្នាក់ខ្ពស់ ។
- អគ្គបុរស បុរសឧត្ដម ។
- អគ្គពាហា ដើមដៃ ។
- អគ្គភាព ភាពឬភាវៈជាធំចម្បង ។
- អគ្គភូមិ ឬ - អគ្រ-- ថ្នាក់ខ្ពស់, ជាន់ខ្ពស់ ។
- អគ្គភោជន ឬ - អគ្រ-- ភោជនមានតម្លៃ; ភោជនថ្មោង ។
- អគ្គមន្រ្តី ឬ - អគ្រ-- មន្រ្តីផុតលេខ ។
- អគ្គមហាបណ្ឌិត មហាបណ្ឌិតថ្នាក់ខ្ពស់ ។
- អគ្គមហាមាត្យ, អគ្គមហាសេនា ឬ - អគ្គមហាសេនាបតី, អគ្គមហាសេនាធិបតី (--ប៉ៈដី) អធិបតីនៃសេនាបតី ។
- អគ្គមហេសី ឬ - អគ្រ-- មហេសីធំចម្បង ។
- អគ្គយាន ឬ - អគ្រ-- យានប្រសើរបំផុត ។
- អគ្គយោធី ឬ - អគ្រយោធិន សេនាប្រមុខ, ស្តេចសឹក ។
- អគ្គរាជ ព្រះរាជាជាធំចម្បង, អធិរាជ ។
- អគ្គរាជទូត រាជទូតធំ, រាជទូតចម្បង ។
- អគ្គលេខាធិការ លេខាធិការធំ ។
- អគ្គវាចា ឬ - អគ្រសព្ទ ពាក្យខ្ពស់ ។
- អគ្គសាវ័ក ឬ - អគ្រសាវ័ក (--វ៉ាក់) សាវ័កធំ; បើស្ត្រីជា
- អគ្គសាវិកា ឬ - អគ្រស្រាវិកា (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) សាវក>សាវក ឬ សាវ័ក ផង) ។
- អគ្គសេនាបតី (--ប៉ៈដី) សេនាបតីធំបណ្តាច់ ។
- អគ្គាធិការ អធិការធំ ។
- អគ្គានុរក្ស អនុរក្សធំ, អ្នកត្រួតមើលការខុសត្រូវទួទៅ, អ្នកឃ្លាំមើលពុតឬកិរិយាមារយាទ អ្នកធ្វើការផ្សេងៗកុំឲ្យធ្វេសប្រហែសក្នុងមុខការ ។
- អគ្គាសនៈ (បា. < អគ្គ + អាសន) អាសនៈខ្ពស់ឬប្រសើរ ។ល។
- ឯកអគ្គ ឬ - --អគ្រ (អែក-អាក់) គុ. ដែលមានតែមួយឬមានតែម្នាក់ប្រសើរជាងគេ (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) ឯក ទៀតផង) ។ល។
អគ្គ-- or អគ្គា--
(មើលក្នុងពាក្យ អគ្គ ឬ អគ្រ) ។
អគ្គិ ( ន.នាមសព្ទ ) [អ័ក-គិ] ( បា.បាលី ( បាលីភាសា ), សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ) )
(អគ្និ) ភ្លើង (ខ្មែរប្រើក្លាយជា អគ្គី) ។
- អគ្គិកីឡា ឬ - អគ្គិក្កីឡា, អគ្និក្រីឌា ល្បែងភ្លើង, ល្បែងភ្ញីភ្លើង (មានកាំជ្រួច, កាំជ្រួចរន្ទា, ភ្ញីទៀនជាដើម) ។
- អគ្គិជ្ជាលា ឬ - អគ្និជ្វាលា ពន្លឺភ្លើង, អណ្ដាតភ្លើង ។
- អគ្គិភ័យ ភ័យអំពីភ្លើងដែលឆេះផ្ទះជាដើម ។
- អគ្គិសនី (--សៈនី) ឬ - អគ្យសនី (អ័ក-គ្យៈសៈនី; បា. សំ., បា. អគ្គិ “ភ្លើង” + អសិនិ “រន្ទះ” > អគ្យសនិ ឬ អគ្គិសនី “ភ្លើងរន្ទះ; ភ្លើងមេឃ”) ភ្លើងអេឡិកទ្រិក (ពាក្យសន្មតប្រើតាមសម័យនិយម) ។
- អគ្គិសន្តាប កម្ដៅភ្លើង, កម្សួលភ្លើង ។
- អគ្គិសិខា អណ្ដាតភ្លើង; គោម, ចង្កៀង ។ល។ (មើលក្នុងពាក្យ អគ្និ ផង) ។
អគ្គិ-- or អគ្គី
(មើលក្នុងពាក្យ អគ្គិ) ។

Headley's Khmer-English Dictionary

អគ្គ [ʔakkeaʔ-] - detail »
prefix found in words of Pali origin meaning: ` first, foremost, highest, outstanding, illustrious, highly placed, of high standing; noble, of high rank; of high class, excellent, best, top, summit; chief'
អគ្គាធិការ ( n ) [ʔakkietʰiʔkaa] - detail »
inspector general
អគ្គានុរក្ស ( n ) [ʔakkienuʔreak] - detail »
(general) supervisor / overseer, principal, superintendent of a school in charge of student conduct and order, assistant principal
អគ្គាសនៈ ( n ) [ʔakkiesaʔnaʔ] - detail »
high seat, throne
អគ្គិ ( n ) [ʔakkiʔ] - detail »
fire, light
អគ្គី ( n ) [ʔakkii] - detail »
fire; light
អគ្គេហរ័ន ( n ) [ʔakkeihaʔran] - detail »
report; carrying forward (esp. figures in accounting)